مزاج شناسي علمي بسيار وسيع و گسترده براي تشخيص و درمان مشكلات جسمي و روحي است زيرا تمامي جنبه هاي زندگي ما تحت تاثير طبيعت بدنمان قرار دارد و هر نوع غذايي كه مي خوريم بر تمامي اعضاي بدن ما از مغز و اعصاب گرفته تا قلب و معده و كبد و كليه ها گذار است .
در برخي از انواع مزاج، خوردن يك غذاي نامناسب عواقب زيادي براي بدن در پي دارد . همانطور كه در اين بخش خواهيم گفت مصرف غذاي نامناسب با مزاج مي تواند سبب تغييرات خواب، حالت عصبي، اختلال حافظه، اختلال هضم، اختلال دفع، عوارض پوستي شود و نشانه هاي درگيري كبد و قلب و اندام هاي تناسلي را نشان دهد.
نوع نوشيدني ها، لباس ها، هواي استنشاقي، استراحت روزانه و چگونگي دفع و حالتهاي عصبي و رواني، مستقيما با حالات طبيعي يا مزاجي مرتبط است، بنابراين براي داشتن زندگي سالم و طبيعي، و آرامش روحي، همه ما به شناخت مزاج يا طبيعت خود نياز داريم.
انواع مختلف مزاج
مزاج هاي اصلي به 9 طبقه تقسيم بندي مي شود كه عبارتند از :
1. در تعدادي ركن آتش بيشتر ازساير اركان است ،اين افراد را صفراوي مي گويند كه داراي مزاج گرم و خشك هستند.
2. در تعدادي ركن هوا بيشتر از ساير اركان است ،اين افراد را دموي مي گويند كه داراي مزاج گرم و تر هستند.
3. در تعدادي ركن آب بيشتر است اين افراد را بلغمي مي گويند كه داراي مزاج سرد و تر هستند .
4.در تعدادي ركن خاك بيشتر است اين افراد را سوداوي مي گويند كه داراي مزاج سرد و خشك هستند.
5.در تعدادي اين اركان در حالت تعادل هستند كه اين افراد داراي مزاج معتدل هستند.
6. در تعدادي اركان آتش و هوا بيشتر از ساير اركان هستند ، اين افراد از لحاظ تري و خشكي معتدل و مزاج گرم دارند .
7. در تعدادي اركان هوا و آب بيشتر از ساير اركان هستند اين افراد از لحاظ گرمي و سردي معتدل و داراي مزاج تر دارند .
8.در تعدادي اركان آب و خاك بيشتر است اين افراد از لحاظ تري و خشكي معتدل و داراي مزاج سرد هستند.
9.در تعدادي اركان خاك و آتش بيشتر است اين افراد از لحاظ گرمي و سردي معتدل و داراي مزاج خشك هستند.
9 مزاج
ليست كامل انواع مزاج
انواع مزاج ساعات شبانه روز
صبح:مزاج گرم و تر - بهاري
ظهر:گرم و خشك - تابستاني
عصر:سرد و خشك - پاييزي
شب:سرد و تر – زمستاني
صبحگاهي
انواع مزاج براي صبح ، ظهر ، عصر و شبانواع فصل ها و مزاج آن هامزاج فصل ها:
بهار، مزاج گرم و تر
پاييز، سرد وخشك
تابستان، گرم و خشك
زمستان، سرد و تر
مزاج فصل
فصول 4 گانه و انواع مزاج آن ها
راههاي تشخيص انواع مزاج
چندين راه براي تشخيص مزاج وجود دارد كه با دانستن آنها مي توانيد خودتان مزاجتان را تشخيص دهيد.
لمس كردن
اگر با لمس ساعد فرد احساس گرما و حرارت كرديد او داراي مزاج گرم و اگر هنگام لمس بدن فرد احساس سرما كرديد او داراي مزاج سرد است.
اگر با لمس بدن فرد احساس گرما نموديد و با دست زدن به بدن فرد احساس بافت بدني نرم كه با فشار سرانگشتان بافت به راحتي فرو مي رود اين فرد علاوه بر گرمي مزاج داراي رطوبت نيز هست. بنابراين او ويژگي هاي مزاج گرم و مرطوب را دارد.
مزاج بلغمي
شناسايي انواع مزاج از روي لمس بدن
راههاي تشخيص انواع مزاج
اگر با لمس كردن بدن فرد احساس گرما نموديد ولي خشكي و زبري خفيفي را زير سرانگشتان دست تان احساس كرديد او علاوه بر گرمي، داراي خشكي مزاج است.
اگر با لمس بدن فرد احساس سردي كرديد اما اين سردي با نرمي پوست و بافت گوشت آلود بدن نيز همراه بود او داراي يكي از علائم مزاج سرد و مرطوب و يا مزاج سرد و تر است.
اگر شما بدن فرد را لمس كرديد و احساس سرما نموديد و در عين حال با لمس بافت بدن با سختي و سفتي رو به رو شديد و احساس كرديد بافت بدن او خشك است مي توانيد او را داراي ويژگي هاي مزاج سرد و خشك بدانيد.
مزاج دموي
انواع مزاج را چگونه بشناسيم؟
تشخيص انواع مزاج پوست
رنگ پوست يكي از علائمي است كه متخصصان طب سنتي براي تشخيص نوع مزاج بسيار به آن توجه مي كنند. رنگ پوست مي تواند نشانه خوبي براي بررسي نوع مزاج و طبع باشد.
سفيدي پوست بدن:
نشانه كم خوني و مايل به سردي است.
پوست سفيد
شناسايي انواع مزاج از روي رنگ پوست
روش هايي براي تشخيص انواع مزاج
رنگ زرد كمي مايل به قرمزي:
نشانه وجود خون غيرطبيعي در بدن مي باشد .
قرمزي پوست بدن:
نشانه گرمي و پرخوني است.
پوست قرمز
رنگ پوست و انواع مزاج
راهكارهايي براي تشخيص انواع مزاج
تيرگي پوست:
نشانه خون غيرتميز و مستعد غلبه سودا است.
پوست بدن زرد رنگ يا مايل به زردي:
نشانه گرمي مزاج و خشكي مزاج است و اين افراد مستعد غلبه صفرا در بدن هستند.
پوست زرد
علائم انواع مزاج روي پوست
شناسايي انواع مزاج از ظاهر افراد
زردي بادنجاني:
نشانه خشكي و سردي (سودا)
رنگ گچي:
نشانه سردي و تري (بلغم)
رنگ گچي
انواع مزاج از طريق پوست
ويژگي هاي مزاج هاي مختلف با مزاج شناسي مو
پرمويي بدن
دليل بر گرمي مزاج و كم مويي بدن، دليل بر سردي مزاج است. اگر رشد موها با سرعت همراه باشند ، نشانه گرمي مزاج و اگر سرعت رشد مو كم باشد، نشانه سردي مزاج است.اگر رشد مو خيلي سريع باشد ، دليل بر گرمي و خشكي مزاج است.
موي بدن
تشخيص انواع مزاج از روي مو
انواع مزاج را اينگونه تشخيص دهيد
كلفتي مو
دليل بر گرمي و خشكي مزاج است و نازكي مو مي تواند نشانه سردي و تري مزاج است اما بهتر است براي بررسي اين مشكل پيش پزشك رويد ، شايد كم پشتي و نازكي مو نتيجه يك بيماري باشد.
يكي ديگر از علائم مزاج سرد و مرطوب در مردان و زنان داشتن موي صاف و لخت نيز است. موي مجعد، دليل بر گرمي و خشكي و موي صاف و لخت، نشانه سردي و تري مزاج است.
حالت مو
بهترين روش ها براي تشخيص انواع مزاج
رنگ مو
يكي ديگر از نشانه هاي تشخيص مزاج رنگ موي مردان و زنان است. افرادي كه داراي رنگ موي سياه هستند در گروه افراد با طبع گرم و خشك و افرادي كه داراي رنگ موي سفيد هستند و زودتر از بقيه تارهاي سفيد در سر آنها ديده مي شود داراي مزاج سرد و تر هستند.
شكل و فرم عظلات و اعضاي بدن:
افراد گرم مزاج داراي بالاتنه اي فراخ و پهن و اندام هاي بدن بزرگ هستند . اين افراد عروق برجسته و نبض قوي دارند. اگر فردي عضلات كلفت و بزرگ و تاندون هاي ظريف تر داشته باشد او داراي مزاج گرم است.
انواع مزاج و نشانه هاي مزاج گرم
نبض قوي عضلات كلفت و بزرگ عضله خيلي به مفصل قفسه سينه پهن بزرگ اندامها بزرگ عروق برجسته و بزرگ قابل مشاهده بالاتنه بزرگ
انواع نشانه هاي مزاج گرم
مزاج سرد و خشك و انواع نشانه هاي آن
نشانه هاي مزاج سرد
افرادي كه داراي مزاج سرد و خشك اند برخلاف افرادي كه مزاج گرم دارند ، داراي اندام هاي كوچك و بالاتنه كوچك هستند . از ديگر علائم سردي مزاج داشتن نبض ضعيف و عضلات ظريف است .
افرادي داراي چهره لاغر و پوست به استخوان چسبيده ، داراي مزاج خشك هستند همچنين افرادي كه مفاصل قابل مشاهده و غضروف حنجره و بيني برجسته دارند در گروه افراد داراي مزاج خشك هستند.
مزاج سرد
انواع علائم مزاج سرد چه هستند؟انواع مزاج و مزاج شناسي با خواب و بيدارياگر ساعت خواب شما بيشتر از حد مجاز يعني 8 ساعت است جزو افراد داراي مزاج سرد و تر يا سرد و مرطوب هستيد اما اگر خواب شما كمتر از 8 ساعت باشد داراي مزاج گرم و خشك هستيد. خواب زياد، علت بر سردي و تري مزاج و خواب كم و بيداري زياد، دليل بر خشكي و گرمي مزاج است. خواب و بيداري معتدل، دليل بر اعتدال مزاج است.
شناخت انواع مزاج از طريق افعال طبيعيه صادره از بدناگر تمام افعال بدن مانند سرعت رشد، رويش دندان، بلوغ، افعال مربوط به كبد، قلب و مغز و... سريعتر از حد طبيعي خود صورت گيرد ، داراي مزاج گرم و اگر كندتر از حد طبيعي باشد ، داراي مزاج سرد هستيد.
مزاج چيست
تشخيص انواع مزاج از روي رشد بدن
انواع مزاج و مزاج شناسي با اجابت مزاج
اگر رنگ مدفوع يا ادرار تيره تر و بدبو تر از معمول باشد دليل بر گرمي مزاج و غلبه صفرا دارد اما بي رنگ بودن يا كم بودن فضولات شامل ادرار، مدفوع، عرق، مو، ناخن، خون و... دلالت بر سردي مزاج دارد.براي تشخيص نوع مزاج درمانگران طب سنتي از رنگ مدفوع و كيفيت آن استفاده مي كنند .
موارد ذيل دلالت بر گرمي مزاج دارد و عكس اين حالات نشان از سردي مزاج است:
سنگدلي
بي قراري
پررويي و حرافي
بي قراري، عدم تعادل و دودلي
حسن ظن
اميدواري
جوانمردي و با غيرتي
استعداد فهم مطالب پرتحركي و نشاط زيرك بودن
مطالبي كه از منابع خارجي ترجمه شده ، تنها جنبه اطلاع رساني و آموزشي دارد . از اينرو توصيه پزشكي تخصصي تلقي نمي شوند و نبايد آنها را جايگزين مراجعه به پزشك جهت تشخيص و درمان دانست
منبع : نمناك